I. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN

Xã Quang Lộc là xã đồng bằng vùng ven biển nằm ở phía Đông Bắc huyện Hậu Lộc, cách Trung tâm Thị trấn huyện 7 km theo đường liên huyện và cách thành phố Thanh Hoá 32 km. Có ranh giới hành chính tiếp giáp: Phía Bắc giáp huyện Hà Trung và huyện Nga Sơn, phía Nam giáp xã Liên Lộc, phía Đông giáp huyện Nga Sơn, phía Tây giáp xã Tuy Lộc và Phong Lộc. Quang Lộc có Sông Lèn chảy qua địa phận kéo dài 4km ở phía Bắc, phía Đông và 1 phần phía Tây, có sông Trà Giang chảy qua gần 1km. Hiện nay Quang Lộc có đường lớn nối từ trung tâm xã ra Quốc lộ 10, đường tỉnh lộ 526 nối ra Quốc lộ 1A. Đường làng, đường xã đều được đổ bê tông cứng hoá. Với hệ thống đường, sông ngòi như vậy tạo điều kiện thuận lợi sự phát triển của giao thông đường bộ, đường thuỷ, thuận lợi cho Quang Lộc trong việc giao thương  với các địa phương  để phát triển kinh tế, văn hoá xã hội, xây dựng Quang Lộc thành xã giàu đẹp, văn minh. Trong những năm qua với sự lãnh đạo của Đảng bộ, Chính quyền và sự đoàn kết của nhân dân gắn với Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới bộ mặt nông thôn, kết cấu hạ tầng đã có nhiều khởi sắc đầu tư đồng bộ, điện, đường, Trường, Trạm, hệ thống giao thông thôn xóm được nhựa hoá, bê tông hoá  100%. Mặc dù là một xã thuần nông nhưng với yếu tố thuận lợi về địa lý, điều kiện tự nhiên, phát huy truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết, cần cù lao động, sáng tạo, khắc phục những khó khăn trở ngại trong tiến trình lịch sử xây dựng Làng, xã người dân Quang Lộc luôn gắn kết, đùm bọc, tương trợ lẫn nhau trong lao động sản xuất xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh.

( Phong cảnh làng quê Bắc bộ xưa - ảnh minh hoạ )

II. KINH TẾ, XÃ HỘI.

Xã Quang Lộc được hình thành từ 9 thôn là: Thôn Yên Minh, Bạch Đầu, Quang Xuân, Yên Khê, Quang Minh, Hiển Vinh, Tường Lộc, Quang Tân và thôn Núi Chúa. Diện tích tự nhiên toàn xã là 542.88 ha. Dân số toàn xã có 1302 Hộ dân với 4261 nhân khẩu (năm 2023).

Kinh tế

Theo cuốn Địa chí Hậu Lộc, Quang Lộc là vùng đất cổ, con người sớm có mặt tại đây để khai làng, lập ấp, người dân chịu thương, chịu khó, lam lũ với ruộng đồng, cày cấy, chăn nuôi, trồng dâu nuôi tằm. Ngành nghề chính là sản xuất nông nghiệp, khai thác vật liệu xây dựng và vận tải. Nghề truyền thống có Nghề thợ xây. Cây trồng chính của ruộng đồng Quang Lộc là cây lúa nước, khoai lang, lạc, ngô, đậu, vừng và các loại cây hoa màu.

( Hình thái phát triển kinh tế lạc hậu, thủ công )

Xã hội

Dưới thời kỳ phong kiến, do chế độ chiếm hữu ruộng đất nên nhân dân trong xã khá nghèo đói, kinh tế lạc hậu, trải qua thời kỳ chiến tranh kéo dài đến những năm 1990 của thế kỷ XX nền sản xuất vẫn lạc hậu và chậm phát triển đời sống vô cùng khó khăn, thiếu thốn, chỉ sau khi có đường lối đổi mới của Đảng dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng bộ xã chuyển đổi cơ bản nền sản xuất nông nghiệp, cải tạo và xây mới các công trình thuỷ lợi phục vụ sản xuất làm cho đời sống nhân dân trong xã ngày một cải thiện hộ đói không còn hộ nghèo, cận nghèo ngày càng ít, bộ mặt nông thôn thay đổi rõ nét.

Sự hình thành cộng đồng dân cư.

Xưa kia trên dải đất ven biển của huyện Hậu Lộc, địa bàn xã Quang Lộc hiện nay được xá định là một giải đất cổ ven biển, nơi đây người Việt cổ đã từng sinh sống qua di chỉ khảo cổ văn hoá Hoa Lộc thuộc thời kỳ cuối thời đại đồ đá sang thời kỳ đồng thau (Thời kỳ khởi nghĩa hai Bà Trựng năm 40) Từ sau Công nguyên qua thời kỳ Bắc thuộc cho đến các triều đại phong kiến trên mảnh đất Quang Lộc đã có nhiều người dân sinh sống, và xây dựng làng, xóm ngày càng trù phú, trên mảnh đất của cha ông họ đã đào sông, đắp đê khai phá ruộng đồng, tham gia chống quân Nguyên mông khi nhà Trần lập trận tuyến trên bến đò Tân Phú đò (Bạch Đầu) Sông Thắm nhánh sông Lèn ngày nay.

Tên làng, xã qua các thời kỳ.

Từ thời nhà Hậu Lê đến đầu đời nhà Nguyễn trong quá trình quần cư nơi đây đã hình thành các cộng đồng dân cư mang dáng dấp của làng cổ miền Bắc Việt nam và có tên là Sen Cừ.

Vào thời Nguyễn (1802-1945) đời vua Minh Mạng đã cho đạt hệ thống hành chính cả nước được chia làm 30 tỉnh, các phủ, huyện, châu. Xã Quang Lộc khi đó thuộc xã Sen cừ thuộc tổng Sen Cừ huyện Hậu Lộc, Phủ Hà Trung, tỉnh Thanh Hoá, xã Sen cừ trong thời kỳ phong kiến  được chi thành 3 xã nhỏ để bọn thực dân dề bầy cai trị gồm; xã Tam Liên (Miễu tiền, Miễu Hậu, Tá lang); xã Liên Hương ( gồm 5 thôn Bà đa, Bản phú, Trường ninh, Yên hoà, Ông Đội); xã Sen Cừ gồm ( Đại Thượng, Đại Tiền, Văn Khoa).

Từ năm 1946 đến năm 1954 toàn huyện Hậu Lộc được chia thành 10 xã gồm Phú Điền. Đại Lý, Đông thành, Thuần Lộc, Lông Thịnh Trường xuân, Liên Cừ, Uy Thống, Liên Thịnh và Vạn Lộc; khi đó Quang Lộc có tên gọi là xã Liên Cừ (gồm có 3 xã ngày nay là: Liên Lộc, Quang Lộc, Hoa lộc)

Từ tháng 5 năm 1954 đến năm 1995 Hậu Lộc được chia thành 26 xã và 01 Thị Trấn. Đến năm 1954, xã Liên Cừ được tách làm 3 xã: Quang Lộc, Liên Lộc và Hoa Lộc. Xã Quang Lộc được tách riêng từ đấy.

Tính đến thời điểm năm 2017 xã Quang Lộc được chia làm 09 thôn. Năm 2018 thực hiện Nghị quyết HĐND tỉnh Thanh Hoá Về công tác sáp nhập thôn, 9 thôn trên địa bàn xã Quang Lộc được sát nhập thành 6 thôn: Bạch Yên Sơn, Quang Tân, Hiển Vinh, Tường Lộc, Quang Sơn, Yên Minh.

Truyền thống cách mạng

Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, nhân dân Quang Lộc cùng với nhân dân cả nước vẫn kiên cường đứng vững để xây dựng quê hương, con người đến nay. Với truyền thống quê hương Quang Lộc trong kháng chiến chống giặc ngoại xâm và truyền thống cần cù, sáng tạo trong lao động sản xuất, xây dựng quê hương trên con đường đổi mới, nhân ái, đoàn kết trong cuộc sống.

Mảnh đất Quang Lộc đã từng chứng kiến và ghi lại những sự kiện lịch sử truyền thống đấu tranh anh dũng của dân tộc như chống quân xâm lược Nguyên Mông, cuộc đấu tranh dành quyền lực của nhà Lê –Trịnh và nhà Mạc đầu thế kỷ XVI-XVII nhất là cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ, cuộc đấu tranh bảo vệ biên giới Tây nam và biên giới phía Bắc.

Từ khi có Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời (1930) dưới sự lãnh đạo của đảng, nhân dân Quang Lộc đã cùng nhau đoàn kết đấu tranh đánh đổ chế độ Thực dân phong kiến, dành Chính quyền về tay nhân dân. Sau Cách mạng tháng 8/1945 thành công, nhân dân Quang Lộc từng bước đẩy lùi “giặc đói, giặc dốt” thực hiện giảm tô, cải cách ruộng đất cải thiện đời sống cho nhân dân. Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đề quốc Mỹ và chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc, biên giới Tây nam con em Quang Lộc luôn sãn sàng lên đường cầm súng đánh giặc và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, bước vào thời kỳ đổi mới Đảng bộ, Chính quyền, nhân dân Quang Lộc luôn năng động, sáng tạo, đoàn kết vận dụng chủ trương, đường lối của Đảng, phát huy thế mạnh, tranh thủ các nguồn lực xây dựng thành công chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới năm 2016 để làm bước tiền đề xây dựng xã nông thôn mới nâng cao trong năm 2024, nông thôn mới kiểu mẫu vào những năm tiếp theo, theo tinh thần nghị quyết Đại hội đại biểu đảng bộ xã lần thứ XXVIII, nhiệm kỳ (2020-2025) đề ra.

Một số hình ảnh Quê hương đổi mới, các công trình dân sinh được xây dựng khang trang, hiện đại :

Công sở xã khang trang

Quang Lộc nhìn từ trên cao

Cổng chào xã Quang Lộc